احکام سجده

1- بایــد در هــر رکعــت از نمازهای واجب و مســتحب، بعــد از رکوع، دو سجده انجام داد؛ یعنی پیشانی را از روی خضوع در برابر خداوند بر زمین گذاشت.
2- در سجده بايد علاوه بر پيشانی، کف دو دست، سر دو زانو و سر دو انگشت بزرگ پاها نيز بر زمین گذاشته شود.
آیت الله سیستانی: منظور از پیشانی ـ بنا بر احتیاط واجب ـ وسط آن است، و آن مستطیلی است که از کشیدن دو خط فرضی بین دو ابرو در وسط پیشانی تا مرز موی سر به دست می‏آید.
3- دو سجده در یک رکعت، با هم «رکن» است، بنابر این اگر عمدا یا از روی فراموشی، هر دو ترک شــود یا دو سجده‌ی دیگر به آن ها اضافه گردد، نماز باطل میشود.
آیت الله سیستانی: دو سجده روی هم یک رکن است، و اگر کسی در نماز واجب ـ هرچند از روی فراموشی یا جهل به مسأله ـ در یک رکعت هر دو را ترک کند، نمازش باطل است و همچنین است ـ بنا بر احتیاط لازم ـ اگر دو سجده در یک رکعت از روی فراموشی یا جهل قصوری اضافه کند. (جهل قصوری این است که جاهل در جهل خود معذور باشد).
4- کم یا زیاد کردن عمدی یک سجده، نماز را باطل میکند.
5- اگر از روی فراموشی یا اشــتباه، يک سجده را کم يا زياد کند، نماز باطل نيست ولی دارای احکامی است که بیان خواهد شد.
6- اگر پيشــانی را عمدا یا سهوا بر زمین نگذارد، سجده محقّق نشده است، اگرچه شــش عضو ديگر (کف دو دســت، ســر دو زانو، ســر دو انگشت بزرگ پا) را بر زمین گذاشــته باشد و اگر پيشانی را بر زمین بگذارد ولی اعضای دیگر را سهوا به زمین نرساند یا سهوا ذکر نگويد، سجده صحيح است.
7- جایز است هنگام ســجده، علاوه بر سر انگشت بزرگ پاها، سایر انگشتان نیز بر زمین گذاشته شود.

ذکر واجب در سجده

1- ذکر واجب در سجده یک بار « سبحان ربی الاعلی و بحمده » یا سه بار «سبحان الله» است و اگر به جای آن، ذکرهای دیگر مانند « الحمدلله» یا « الله اکبر» و مانند آن را ( غیر از ذکر مخصوص رکوع) به همان مقدار بگوید، کافی است.
آیت الله سیستانی: بهتر آن است که در حال اختیار در سجده سه مرتبه «سُبْحانَ الله» یا یک مرتبه «سُبْحانَ رَبِّی الاَعْلَی وَبِحَمْدِهِ» بگوید، و باید این کلمات دنبال هم و به عربی صحیح گفته شود، گرچه گفتن هر ذکری کفایت می‏کند، ولی ـ بنا بر احتیاط لازم ـ باید به این مقدار باشد. و مستحب است «سُبْحانَ رَبّی الاَعْلَی وَبِحَمْدِهِ» را سه یا پنج یا هفت مرتبه یا بیشتر بگوید.
آیت الله مکارم شیرازی: ذكر سجده نيز واجب است و احتياط آن است كه حدّاقل سه مرتبه «سُبْحانَ اللّهِ» يا يك مرتبه «سُبْحانَ رِبِّىَ الاَْعْلى وَ بِحَمْدِهِ» بگويد و هرچه بيشتر بگويد بهتر است.
2- اگر ذکرهای رکوع و سجده را به‌جای یکدیگر بگوید، در صورتی که ســهوی باشــد اشــکال نــدارد، همچنین اســت اگر عمــدی باشــد و به قصد مطلق ذکر خداوند (عزّ و جلّ) بگوید، ولی ذکر مخصوص آن را نیز باید بگوید.
3. اگــر بعد از رکوع و ســجده متوجه شود که ذکر رکوع یا سجده را اشتباه گفته، نمازش صحیح است.