ایمان، ورع و مدارا: درس‌هایی برای یک زندگی متعادل

مقدمه

در آغاز این هفته، فرصتی است تا سه رویداد معنادار را مرور کنیم که میان تاریخ پربار ایمان ما و مسئولیت‌های اخلاقی امروزمان پیوندی عمیق برقرار می‌کنند. هر یک از این مناسبت‌ها ما را به تأمل درباره‌ی سه فضیلت ماندگار دعوت می‌کند: ایمان، ورع و مدارا.

۲۷ جمادی‌الاول: درگذشت عبدالمطلب (هشت سال پیش از هجرت، عام‌الفیل)

عبدالمطلب، پدربزرگ ارجمند پیامبر اکرم (ص)، به بزرگ‌منشی، سخاوت و پاسداری از حرمت کعبه شناخته می‌شد. او پیش از طلوع اسلام، بر ایمان به خدای یکتا استوار ماند و در فرزندان خود آن پاکی و استواری اخلاقی را نهادینه کرد که بعدها در رسالت نبوی جلوه‌گر شد.

پیام امروز:

بزرگی و شرافت واقعی در جایگاه و نسب نیست، بلکه در زیستنی آگاهانه و در مسیر رضایت خداوند و استواری اخلاقی است.

۲۲ جمادی‌الاول: درگذشت آیت‌الله‌العظمی محمدتقی بهجت

آیت‌الله بهجت (ره) نمونه‌ی والاى پارسایی، فروتنی و انضباط معنوی بود. زندگی او جلوه‌ای از ایمان خاموش اما عمیق بود؛ ایمانی که با زبان فریاد نمی‌زد، بلکه در عمل تجلّی داشت. او می‌آموخت که نزدیکی به خدا تنها از راه خودکنترلی، اخلاص و یاد مداوم او حاصل می‌شود.

در روزگاری پر از هیاهو و خودنمایی، سیره‌ی او مسلمانان را به درون‌نگری، آرامش و صداقت دعوت می‌کند. چنان‌که امام علی (ع) فرمودند:

وَرَعُ الْمُؤْمِنِ يَظهَرُ في عَمَلِهِ، وَرَعُ الْمُنافِقِ لا يَظهَرُ إلاّ عَلى لِسانِهِ

«پارسایی مؤمن در کردار او نمایان است، ولی پارسایی منافق تنها بر زبانش آشکار می‌شود.» (عیون الحکم و المواعظ، ص ۵۰۴)

پیام امروز:

بگذارید اعمال‌تان گویای ایمان‌تان باشد؛ دینداری راستین در سکوت صادقانه است، نه در نمایش ظاهری.

۱۶ نوامبر: روز جهانی مدارا

سازمان ملل این روز را برای گسترش مدارا و احترام میان ملت‌ها و فرهنگ‌های گوناگون تعیین کرده است. اسلام در حالی که بر اصول خویش استوار است، پیروانش را به گفت‌وگو، احترام و عدالت در تعامل با دیگران فرا می‌خواند. قرآن می‌فرماید:

وَلَا تُجَادِلُوا أَهْلَ الْكِتَابِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ

«و با اهل کتاب جز به نیکوترین شیوه مجادله نکنید.» (عنکبوت: ۴۶)

این آیه توازن زیبای نگاه اسلام را نشان می‌دهد: پایداری بر حقیقت، همراه با مهربانی در رفتار. در دنیای امروز که از اختلاف‌ها رنج می‌برد، اخلاق قرآنیِ گفت‌وگوی محترمانه از همیشه ضروری‌تر است.

پیام امروز:

با احترام و خرد با جهان تعامل کنید. استفاده از مدارا در تبلیغ ارزش‌های دینی، ایمان را نیرومندتر می‌کند و میان دل‌ها پل می‌سازد، نه دیوار.

تأمل پایانی

این سه یادبود در کنار هم، تعادلی جاودانه را یادآوری می‌کنند: شجاعت اخلاقی و ایمان نیاکان‌مان، پارسایی عالمان‌مان، و حکمت قرآن در دعوت ما به مدارا با دیگران. به‌عنوان رهبران و مربیان جامعه، بکوشیم این سه فضیلت را در خود بپروریم – ایمانی ریشه‌دار، رفتاری همراه با تقوا و دلی گشوده – تا دیگران را به سوی زندگی‌ای سرشار از صداقت، عدالت و درک متقابل رهنمون شویم، انشاالله.