درس‌هایی از دین و تاریخ برای زمانه ما

مقدمه

در هفته‌ی پیش رو – از ۹ تا ۱۵ مهر ۱۴۰۴ – بر چند سالگرد مقدس و یک مناسبت جهانی مهم تأمل می‌کنیم. هر یک از این مناسبت‌ها پیامی ویژه دارند که می‌تواند مسلمانان – به‌ویژه امامان جماعت و رهبران فرهنگی – را در پرورش جوامعی بر پایه‌ی عدالت، رحمت و خرد راهنمایی کند.

۸ ربیع‌الثانی – میلاد امام حسن عسکری (علیه‌السلام) – سال ۲۳۲ هجری قمری

امام یازدهم، حضرت امام حسن عسکری (ع)، در چنین روزی دیده به جهان گشود. زندگی کوتاه اما ژرف او سرشار از صبر، توکل به خدا و هدایت پیروان در سخت‌ترین شرایط بود. از سخنان ارزشمند ایشان است که فرمودند:

«مَا مِنْ بَلِيَّةٍ إِلَّا وَلِلَّهِ فِيهَا نِعْمَةٌ تُحِيطُ بِهَا»

«هیچ سختی‌ای نیست مگر آنکه خداوند در درون آن نعمتی قرار داده که آن را دربرمی‌گیرد.» (بحارالانوار، ج۲، ص۳۲۰)

در روزگار پرابهام امروز، این حکمت به ما می‌آموزد که در هر آزمایش، زمینه‌ی رشد و نعمتی پنهان وجود دارد.

 پیام برای مسلمانان امروز: امید و استقامت را در برابر سختی‌ها پرورش دهید و هر چالش را فرصتی برای تعالی معنوی و اخلاقی بدانید.

۱۰ ربیع‌الثانی – رحلت حضرت فاطمه معصومه (سلام‌الله‌علیها) – سال ۲۰۱ هجری قمری

حضرت فاطمه معصومه (س)، خواهر گرامی امام رضا (ع)، به سبب دانش، تقوا و عبادت مشهور بود. حرم ایشان در قم تا امروز کانون علم و معنویت است. زندگی ایشان یادآور جایگاه والای زنان در اسلام و مصداقی از این فرمایش قرآن کریم است که:

«إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِندَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ»

«بی‌گمان، گرامی‌ترین شما نزد خداوند پرهیزگارترین شماست.» (حجرات: ۱۳)

زندگی و سیره‌ی ایشان الهام‌بخش مسلمانان است تا بیشتر بر روی نقش فکری و معنوی زنان در تقویت خانواده و جامعه تاکید کنند.

 پیام برای مسلمانان امروز: زنان، دختران و خواهران تان را بیش از پیش ارج نهید و توانمند سازید؛ آنان ستون ایمان، خانواده و جامعه‌اند.

۱۴ ربیع‌الثانی – قیام مختار ثقفی – سال ۶۶ هجری قمری

مختار در کوفه به پا خاست تا با پرچم خون‌خواهی امام حسین (ع)، ظالمانی که در واقعه کربلا نقش داشتند را مجازات کند. جنبش او پژواک همیشگی پیام اسلام در مقاومت برابر ظلم و ایستادگی بر حق بود. همانگونه که قرآن هشدار می‌دهد:

«وَلَا تَرْكَنُوا إِلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا فَتَمَسَّكُمُ النَّارُ»

«و به ستمگران متمایل نشوید که آتش شما را فرا خواهد گرفت.» (هود: ۱۱۳)

این سالگرد یادآور آن است که بی‌طرفی در برابر ظلم، همدستی با آن است. مسلمانان باید هر کجا که باشند، در مسیر عدالت گام بردارند.

 پیام برای مسلمانان امروز: در برابر بی‌عدالتی موضعی صریح بگیرید؛ از طریق آگاهی‌بخشی، آموزش یا خدمات اجتماعی.

۱ اکتبر – روز جهانی سالمندان

این روز جهانی برای پاسداشت کرامت و نقش ارزشمند سالمندان در جامعه است. اسلام همواره بر احترام، خدمت و مهربانی به والدین و بزرگ‌ترها تأکید کرده است. پیامبر اکرم (ص) فرمودند:

«لَيْسَ مِنَّا مَنْ لَمْ يُوَقِّرْ كَبِيرَنَا وَيَرْحَمْ صَغِيرَنَا»

«از ما نیست کسی که بزرگان ما را گرامی ندارد و به کوچک‌ترانمان رحم نکند.» (نزهة الناظر، ج۱، ص۲۶)

در روزگاری که گاه سالمندان نادیده گرفته می‌شوند، اسلام ما را به قدرشناسی از خرد و تجربه‌ی آنان و خدمت همراه با محبت به آنها فرا می‌خواند.

 پیام برای مسلمانان امروز: پیوند میان نسل‌ها را تقویت کنید؛ با احترام، خدمت و بهره‌گیری از تجربه‌های سالمندان در جوامع خود.