تأملی بر ایمان، ایثار و شفقت: درس‌هایی از رویدادهای معنوی این هفته

مقدمه:

با نزدیک شدن به چند مناسبت مهم در تقویم اسلامی در کنار روز جهانی آگاهی‌بخشی بشردوستی، این شماره از مجله از رهبران جوامع مسلمان و امامان جماعت دعوت می‌کند تا به این رویدادها از منظر اسلامی بنگرند. درک اهمیت معنوی و اخلاقی این مناسبت‌ها، ما را توانمند می‌سازد تا جوامعی مسلمان با شفقت، آگاهی و بنیان‌های اخلاقی محکم‌تر بسازیم.

۲۰ صفر – اربعین امام حسین (علیه‌السلام)

اربعین، چهلمین روز پس از شهادت امام حسین (ع) در کربلا را گرامی می‌دارد؛ قیامی برای حقیقت، عدالت و کرامت که همچنان الهام‌ بخش میلیون‌ها انسان در سرتاسر جهان است. این روز همچنین یادآور بخشی از رنج بی‌پایان خاندان پیامبر (ص) پس از رحلت ایشان است. قرآن کریم به پیامبر مکرم و در واقع به همه مسلمانان فرمان می‌دهد که:

قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى

«بگو: در برابر این رسالت، مزدی از شما نمی‌خواهم جز دوستی با خویشاوندانم.» (شوری: ۲۳)

با این حال، علیرغم این فرمان آشکار الهی، بخش بزرگی از امت اسلامی پس از رحلت پیامبر (ص)، حرمت و جایگاه اهل‌بیت را نگاه نداشت و حوادثی چون کربلا رخ داد. اربعین ما را به بازنگری در وفاداری به خاندان پیامبر (ص) فرا می‌خواند؛ وفاداری نه تنها در کلام، بلکه در عمل، به منظور برقراری عدالت و شفقت در جامعه.

پیام برای مسلمانان امروز: اربعین را فرصتی ببینیم برای زیست عملی ارزش‌های حقیقت، عدالت و حمایت از مظلوم، همان ارزش‌هایی که اهل‌بیت برای پاسداری از آن جان باختند.

۲۰ صفر – بازگشت اهل‌بیت (علیهم‌السلام) به کربلا

این روز یادآور بازگشت خانواده پیامبر (ص) به کربلا پس از واقعه عاشورا است؛ نمادی از استقامت و پاسداری از حقیقت در میان رنج و سختی. این بازگشت یادآور حفظ ایمان و صداقت در سختی‌هاست، مطابق فرمان قرآن که می فرماید:

وَاصْبِرْ وَمَا صَبْرُكَ إِلَّا بِاللَّهِ

«و شکیبایی کن، که شکیبایی تو جز به [یاری] خدا نیست.» (نحل: ۱۲۷)

پیام برای مسلمانان امروز: در برابر چالش‌های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، از صبر و پایداری اهل بیت (ع) الهام بگیریم.

۲۳ صفر – پی کردن ناقه حضرت صالح (علیه‌السلام) توسط قومش

این رویداد یادآور رد کردن نشانه‌ای الهی از سوی قوم صالح (ع) است که به دلیل تکبر و بی‌عدالتی، به نابودی آنها انجامید. این ماجرا هشدار می‌دهد که از نشانه‌های حقیقت و عدالت در زمانه خود غفلت نکنیم و به تواضع و رفتار اخلاقی پایبند باشیم. قرآن کریم در شرح این واقعه می‌فرماید:

فَكَذَّبُوهُ فَعَقَرُوهَا فَدَمْدَمَ عَلَيْهِمْ رَبُّهُمْ بِذَنْبِهِمْ فَسَوَّاهَا

«ولی او را تکذیب کردند و آن ناقه را پی کردند، پس پروردگارشان به کیفر گناهشان آنان و شهرشان را یکسره نابود ساخت.» (شمس: ۱۴)

پیام برای مسلمانان امروز: نشانه‌های الهی را در روزگار خود – چه ارزش‌های مقدس، چه انسان‌های آسیب‌پذیر و چه حقایق اخلاقی – بشناسید و از آسیب یا بی‌حرمتی به آنها جلوگیری کنید.

۲۸ مرداد (۱۹ آگوست) – روز جهانی بشردوستی

۱۹ آگوست روز جهانی قدردانی از کارکنان عرصه بشردوستی و افزایش آگاهی نسبت به نیازهای انسانی در سراسر جهان است. قرنها پیش از این، اسلام بر شفقت و مراقبت از همه انسان‌ها تأکید می‌کند، همان‌گونه که پیامبر اکرم (ص) فرمودند:

مَنْ نَفَّسَ عَنْ مُؤْمِنٍ كُرْبَةً نَفَّسَ اَللَّهُ عَنْهُ كُرَبَ اَلْآخِرَةِ وَ خَرَجَ مِنْ قَبْرِهِ وَ هُوَ ثَلِجُ اَلْفُؤَادِ وَ مَنْ أَطْعَمَهُ مِنْ جُوعٍ أَطْعَمَهُ اَللَّهُ مِنْ ثِمَارِ اَلْجَنَّةِ وَ مَنْ سَقَاهُ شَرْبَةً سَقَاهُ اَللَّهُ مِنَ اَلرَّحِيقِ اَلْمَخْتُومِ (بحارالأنوار، ج ۷۱، ص ۳۲۱)

«هر کس غم مؤمنی را برطرف کند، خداوند غم‌های آخرت او را برطرف خواهد کرد و از قبر خود بیرون می‌آید در حالی که قلبش آرام است. هر کس او را در گرسنگی سیر کند، خداوند او را از میوه‌های بهشت سیر می‌کند و هر کس به او آبی بنوشاند، خداوند او را از شراب ناب بهشتی سیراب می‌کند».

پیام برای مسلمانان امروز: ارزش‌های بشردوستانه را با خدمت فعال در جوامع خود و فراتر از آن بپذیرید و ترویج کنید.