جستجوی هدایت از آگاهان: درس‌هایی از قرآن به مناسبت ولادت حضرت عبدالعظیم حسنی

مقدمه

در روز چهارم ربیع‌الثانی، سالروز ولادت حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) را گرامی می‌داریم؛ عالمی وارسته و ناقل آموزه‌های اهل بیت (علیهم‌السلام). میراث علمی او یادآور نقش مهم عالمان قابل اعتماد در ساختن یک جامعه سالم اسلامی است. در همین راستا، آیه هفته به این موضوع اختصاص یافته است:

فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ (نحل، ۴۳)

«پس اگر نمی‌دانید، از اهل ذکر بپرسید.»

پیام‌های تربیتی آیه برای نوجوانان و جوانان

• پرسش کنید، حدس نزنید

وقتی درباره موضوعی مطمئن نیستید، به جای حدس زدن یا دنبال کردن حرف دیگران، از منابع آگاه و مطمئن بپرسید.

چالش عملی: دفعه بعد که درباره اسلام سوالی داشتید، از یک معلم یا عالم مطمئن بپرسید، نه اینکه به‌طور تصادفی در اینترنت جستجو کنید.

• راهنمایان مطمئن انتخاب کنید

هرکسی که در فضای مجازی یا رسانه های عمومی با صدای بلند سخن می‌گوید، لزوماً عالم نیست؛ در اعتماد کردن دقت کنید.

چالش عملی: یک عالم یا مربی مطمئن انتخاب کنید که بتوانید به طور منظم پرسش‌های دینی‌تان را با او در میان بگذارید.

• با پرسشگری خود را توانمند کنید

سوال پرسیدن نشانه ضعف نیست؛ بلکه نشان‌دهنده میل به رشد و یادگیری است.

چالش عملی: هر هفته یک پرسش عمیق و مفید آماده کنید تا از روحانی مسجد یا دوستان تان بپرسید.

• تفکر انتقادی در عصر شبکه‌های اجتماعی

در زمانه ای که شبکه‌های اجتماعی پر از اطلاعات ناقص یا نادرست هستند، یاد بگیرید قبل از پذیرش چیزی، منبع و صحت آن را با دقت بررسی کنید.

چالش عملی: قبل از بازنشر هر پست، منبع آن را دوباره بررسی کنید و از خود بپرسید: «آیا این مطلب واقعا قابل اعتماد است؟»

پیام‌های تربیتی آیه برای والدین

• به پرسش‌های فرزندان احترام بگذارید

ارزش پرسش‌های فرزندان‌تان را بدانید و آنها را به کنجکاوی تشویق کنید؛ این کار اعتماد به نفس و شوق به یادگیری را در آنها تقویت می‌کند.

چالش عملی: هر هفته زمانی بگذارید تا به پرسش‌های فرزندانتان – تا حد توان – پاسخ دهید؛ ساده یا پیچیده بودن آن مهم نیست.

• آموزش اعتبارسنجی منابع

به فرزندان‌تان بیاموزید چگونه منبع یک خبر یا مطلب را بررسی کنند و اصالت آن را تشخیص دهند.

چالش عملی: وقتی فرزندتان خبری را با شما به اشتراک گذاشت، آن را با هم مرور کنید و منبع آن را ارزیابی کنید.

• یادگیرنده فروتن باشید

پدر و مادر هم باید بپذیرند که همه‌چیز را نمی‌دانند و الگویی عملی برای رجوع به علما برای دریافت پاسخ هایشان باشند.

چالش عملی: دفعه بعد که فرزندتان سوال دشواری پرسید، بگویید: «بیا با هم بپرسیم.»

• مراقب گمراهی‌های آنلاین باشید

به فرزندانتان کمک کنید تا در میان حجم بالای اطلاعات نادرست موجود در فضای مجازی، راه درست را بیابند.

چالش عملی: باتفاق فرزندان تان، یکی از وب‌سایت‌ها یا کانال‌های اسلامی را بررسی کنید و درباره میزان اعتبار آن گفت‌وگو کنید.

• دانش را تبدیل به ارزش خانوادگی تان کنید

به مرور به فرزندان تان بیاموزید که ارزش و اعتبار دانش (و بویژه دانشی که منبع آن وحی و خداوند باشد)، بالاتر از نظرهای شخصی افراد است.

چالش عملی: ماهی یک بار – دسته جمعی به همراه اعضای خانواده – شبی را به مطالعه یا گوش دادن به سخنرانی یک عالم دینی اختصاص دهید.

پیام‌های تربیتی آیه برای امامان جماعت و روحانیون

• توضیح دهید اهل ذکر چه کسانی‌اند

برای مخاطبان تان روشن کنید که «اهل ذکر» کسانی هستند که دارای دانش معتبر، تقوا و صداقت‌اند؛ نه هر فردی که رسانه یا تریبونی در اختیار دارد.

چالش عملی: فهرستی از منابع معتبر علمی و دینی را در اختیار مخاطبان خود قرار دهید.

• مقابله با اطلاعات غلط دینی

شما به نوبه خود وظیفه دارید ادعاهای نادرست یا گمراه‌کننده درباره اسلام را – بویژه در فضای مجازی و در ذهن مخاطبان نوجوان و جوان تان – اصلاح کنید.

چالش عملی: هر هفته یک سوءتفاهم رایج درباره دین که در شبکه‌های اجتماعی پخش می‌شود را برای مخاطبانتان توضیح و پاسخ دهید.