صالحان زمین را به ارث خواهند برد: تأملی بر آیه ۱۰۵ سوره انبیاء

مقدمه

در تقویم اسلامی، نهم ربیع‌الاول آغاز امامت امام مهدی (عج) را نشان می‌دهد، منجی مورد انتظاری که زمین را پر از عدالت خواهد کرد. از جمله آیات قرآنی که با این چشم‌انداز عدالت جهانی مرتبط است، آیه ۱۰۵ سوره انبیاء است که تأکید می‌کند وارثان نهایی زمین نه فاسدان و قدرتمندان، بلکه بندگان صالح خداوند خواهند بود:

وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ ﴿الأنبياء، ۱۰۵﴾

و ما در زبور پس از یادآوری نوشتیم که بندگان شایسته من، زمین را به ارث خواهند برد.

پیام‌های تربیتی این آیه برای نوجوانان و جوانان

• منتظرین واقعی، صالحین هستند

یک مؤمن واقعی که در انتظار امام زمان (عج) است، باید در دل، زبان و عملش صالح باشد؛ بدون این، نمی‌توان ادعای انتظار واقعی را داشت.

چالش عملی: هر شب، افکار، اعمال و گفتار روز خود را بررسی کنید و از خودتان بپرسید: «آیا این‌ها ارزش‌های کسی که واقعاً در انتظار امام زمان است را منعکس می‌کنند؟»

• مدعیان دروغین انتظار را بشناسید

هر کسی که ادعای انتظار امام زمان (عج) را دارد اما افکار، سخنان یا اعمالش ناصالح است، در ادعای خود صادق نیست.

چالش عملی: وقتی سخنان کسی که درباره انتظار فرج امام زمان صحبت می کند را گوش می دهید، مکث کنید و بررسی کنید که آیا اعمال او صالح هستند یا خیر.

• فریب موفقیت‌های موقتی ناصالحان را نخورید

آسایش ظاهری، داشته ها و موفقیت دنیوی فاسدان نباید شما را فریب دهد. در نهایت، خیر و موفقیت واقعی از آن صالحان است.

چالش عملی: دفعه بعد که کسی را می‌بینید که از طریق نادرستی یا با گناه در کاری موفق شده، به خود یادآوری کنید که وضعیت فعلی او معیار موفقیتش نیست. عاقبت او در این دنیا و آخرت است که تعیین کننده است.

• انسان عاقل دنیاطلب هم راهی بجز صالح بودن ندارد

حتی انسانی که دنیاطلب است اگر عاقلانه فکر کند و فقط منفعت کوتاه مدتش را نبیند، برای آسایش پایدار در این دنیا، راهی بجز صالح بودن ندارد، زیرا بر اساس این آیه، نیکی نهایی در دنیا برای صالحان است، نه گناهکاران.

چالش عملی: در تعیین یک هدف شخصی (تحصیل، کار یا پروژه)، تنها از روش‌های صادقانه و اخلاقی استفاده کنید.

• به آینده‌ عادلانه امید داشته باشید

این آیه به جوانان مسلمان یادآوری می‌کند که ظلم و فساد همیشگی نخواهد بود.

چالش عملی: وقتی بی‌عدالتی ای را در جامعه خود و یا سایر جوامع و یا در فضای مجازی مشاهده می‌کنید، با دیدگاه امیدوارانه و سازنده پاسخ دهید، نه با ناامیدی.

• در برابر فشار همسالان تان مقاومت کنید

در دنیایی که بسیاری از همسالان تان ممکن است شما را به سمت باورها و رفتارهای بد سوق بدهند، ایمان شما پیش نیاز دنیای عدالت وعده داده شده توسط خداست.

چالش عملی: دفعه بعد که دوستان تان شما را به رفتار و یا کلامی متضاد با ارزش‌هایتان دعوت می کنند، با احترام نه بگویید و دلیل خود را توضیح دهید.

• مسئولیت دیجیتال تان را جدی بگیرید

در دنیای شبکه های اجتماعی که مملو از مطالب ناصحیح است، انتشار و پذیرش دروغ و نفرت با روح زندگی منتظران امام زمان (عج) همخوانی ندارد.

چالش عملی: یک پست یا داستان در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارید که مهربانی، حقیقت یا عدالت را ترویج کند.

پیام‌های تربیتی این آیه برای والدین

• فرزندان تان را به غیب باورمند کنید

فرزندان خود را با باور به غیب و فراتر از نگاه صرفاً مادی تربیت کنید؛ ایمان به امام نیازمند دیدگاهی فراتر از محسوسات دنیوی است.

چالش عملی: یک مثال از قرآن یا تاریخ برای فرزندانتان بیاورید که در آن ایمان به غیب بر قدرت مادی پیروز شده است.

• ایمان بدون عمل صالح ارزشی ندارد

به فرزندان خود یادآوری کنید که ایمان و باورهای دینی تنها زمانی ارزش واقعی دارند که در قالب اعمال صالح نمود پیدا کنند.

چالش عملی: فرزند خود را تشویق کنید این هفته یک عمل نیک انجام دهد – مانند کمک به همسایه یا اعضای خانواده – و آن عمل نیک را به ایمانش مرتبط سازد.

• فرزندان تان را به عنوان یاران امام زمان تربیت کنید

آینده از آن صالحان است و والدین نقش حیاتی در آماده‌سازی فرزندان برای زندگی در جامعه‌ای عادلانه و خدمت به مأموریت امام مهدی (عج) دارند.

چالش عملی: این هفته زمانی را اختصاص دهید تا یک ارزش قرآنی را از طریق داستان یا مثال به فرزندان خود آموزش دهید و مأموریت امام را به شکل ساده و امیدبخش برای فرزندان تان معرفی کنید.

پیام‌های تربیتی این آیه برای امامان جماعت و روحانیون

• انتظار فعّال و نه منفعل را ترویج کنید

به مخاطبان خود یادآور شوید که صرف انتظار منفعلانه، ظهور امام را نزدیک نمی‌کند. همه باید فعالانه تلاش کنند تا بهتر و صالح‌تر شوند و بدین وسیله زمینه را برای ظهور امام فراهم کنند.

چالش عملی: از نمازگزاران بخواهید این هفته یک هدف شخصی برای صالح تر شدن خود – از طریق عبادت، اخلاق مداری یا خدمات اجتماعی و خیریه – تعیین کنند و آن را به عنوان بخشی از انتظار فعال شان برای ظهور امام هدیه دهند.

• بی عدالتی های امروزه را از لنز این آیه تبیین کنید

به نمازگذاران تان یادآور شوید که بی عدالتی هایی که امروزه در جامعه می بینند، شاید دیدن و تحمل شان سخت باشد ولی پایدار نخواهند بود.

چالش عملی: بخشی از خطبه را به برجسته کردن یک مسئله معاصر بی‌عدالتی اختصاص دهید و آن را به این آیه پیوند دهید.

• مسلمانان را به فعالیتهای خیریه و اجتماعی تشویق کنید

ایمان واقعی باید الهام‌بخش اقدام برای عدالت در جامعه باشد. نمازگذاران را به اقدام در حد توان شان برای کمک به دیگران تشویق کنید.

چالش عملی: نمازگزاران را دعوت کنید در یک ابتکار محلی که انصاف و مراقبت از دیگران را ترویج می‌کند، مشارکت کنند.

• تقوای در عمل را ترویج کنید

به نمازگذاران تان یادآور شوید که عبادات و مناسک دینی، مقدمه ای هستند که ما در رفتارها و اعمال مان، تقوای الهی را پیشه کنیم. در این صورت است که شایسته عنوان «منتظرین امام» میشویم.

چالش عملی: پس از نمازها، مصادیقی کوتاه از تقوای در عمل و پرهیز از گناه در زندگی روزمره ارائه دهید.